ZAHA HADID – NHÀ KIẾN TẠO CỦA THẾ KỶ 21

This slideshow requires JavaScript.

Vào tháng 3 năm 2016, khi kiến ​​trúc sư nổi tiếng thế giới Zaha Hadid qua đời vì một cơn đau tim ở tuổi 65 tại một bệnh viện ở Miami. Tin này đã tạo thành cơn sốc trong cộng đồng các kiến ​​trúc sư.

Nhà thiết kế tài năng người Anh, sinh ngày 31 tháng 10 năm 1950 tại Iraq, học tập ở Beirut, được biết đến với cái tên Nữ hoàng của đường cong vì những thiết kế phức tạp và thanh lịch, đã trở thành một huyền thoại trong thời đại. Bà có những hợp đồng thiết kế trên khắp thế giới, được trao giải thưởng Pritzker năm 2004 và huy chương vàng của Viện Kiến trúc sư Hoàng gia Anh năm 2016. Zaha Hadid đã vượt qua giới hạn cũ của một nghề nghiệp thống trị bởi nam giới.

Hầu hết, bà ấy đã biến đổi kiến ​​trúc với tầm nhìn của chính mình bất chấp sự thiên vị của ngành nghề, theo Phil Bernstein, Phó Trưởng khoa và Giảng viên cao cấp tại Trường Kiến trúc Yale, nơi Hadid là giảng viên của Giáo sư thỉnh giảng Norman R. Foster: “Tôi đã từng làm phiền bà ấy, tôi nghĩ, không có hồi kết, ông Bern Bernstein nói, rằng mọi người sẽ bằng cách nào đó tương quan với chủ nghĩa niềm tin đặc biệt của bà ấy với tư cách là một kiến ​​trúc sư với thực tế rằng bà ấy là một phụ nữ”.

Các thiết kế của Hadid bao gồm Trung tâm thể thao dưới nước London cho Thế vận hội Olympic 2012, Galaxy Soho ở Bắc Kinh, Trung tâm Heydar Aliyev ở Azerbaijan và Trung tâm nghệ thuật đương đại Rosenthal ở Cincinnati. “Niềm đam mê chính thức của bà về hình thức và thông số hình học một cách đặc biệt là hoàn toàn độc đáo”, theo Bern Bernstein. Ngoằn ngoèo, mất ổn định và đôi khi dường như nâng lên từ chính phong cảnh. Các tác phẩm bất chấp định nghĩa dễ dàng, bị ảnh hưởng bởi mối bận tâm của bà với CN kết cấu Nga, nghiên cứu toán học tại Đại học Hoa Kỳ ở Beirut, và những bức phác họa và tranh vẽ ban đầu của bà.

“Bà bắt đầu thực hiện những bức vẽ đáng kinh ngạc về các hình thức xây dựng mà không ai nghĩ rằng sẽ được thực hiện nghiêm túc, và sau đó đã nhận được một một hợp đồng”, ông Bern Bernstein tiếp tục. Bà đã giành chiến thắng trong một cuộc thi để làm một câu lạc bộ ở Hồng Kông và sự nghiệp của bà thực sự bắt đầu từ đó.

Đề xuất chiến thắng của Hadid cho câu lạc bộ sức khỏe tư nhân trên đồi Cửu Long là một CN lập thể gồm các chùm đúc hẫng nhô ra từ một vách đá bị khai quật. Mặc dù, nó chưa bao giờ được xây dựng, công trình này đã tạo cho bà một giọng nói trẻ đầy triển vọng và bộc lộ một quá trình sáng tạo, được mô tả bởi Kar-Hwa Ho, trưởng phòng Kiến trúc Nội thất tại Zaha Hadid Architects (ZHA), “như một kết nối phản xạ giữa tâm trí và tay”.

Mối quan hệ của KTS Ho với Hadid đã kéo dài hơn 30 năm. Đầu tiên anh là sinh viên của bà tại Trường Kiến trúc Hiệp hội Kiến trúc (AA) ở London, sau đó trở thành kiến ​​trúc sư tại ZHA, nơi anh ở trong nhóm thiết kế thực thi dự án đầu tiên của Hadid – Vitra Trạm cứu hỏa ở Weil am Rhein, Đức.

Được ủy quyền bởi chủ tịch của Vitra, Rolf Fehlbaum, sau một trận sét đánh bị thiêu rụi, phá hủy gần một nửa nhà máy của công ty nội thất. Cấu trúc thu hút bao gồm một khối tường bê tông cốt thép góc cạnh và mái nhọn. Nếu không có sự kiên trì của Hadid và sự tự tin mà bà truyền cảm hứng từ các kiến ​​trúc sư trong nhóm thiết kế của mình, Ho nói, nó sẽ không đạt được quy mô và sức mạnh biểu tượng của nó.

“Rất nhiều người chỉ nhìn thấy công việc”, anh ấy giải thích. Tuy nhiên, công việc luôn rất cá nhân và không bao giờ tách rời khỏi con người. Bà ấy liên tục thúc đẩy chúng tôi thử nghiệm các mô hình và bản vẽ; liên tục đẩy tới các giới hạn của một dự án. Tôi nghĩ, khi nhìn lại, điều tuyệt vời nhất ở Zaha là bà ấy là một giáo viên, thông suốt.

Từ những ngày đầu tiên, ông nói, văn phòng của ZHA đã được thiết lập như một xưởng máy. Dẫn đầu thực hành với đối tác lâu năm Patrik Schumacher, người đã trở thành người đứng đầu duy nhất. Hadid cũng tin tưởng giao cho các kiến ​​trúc sư trẻ với vai trò quan trọng trong các dự án. Các thiết kế được phát triển thông qua các lần lặp không mệt mỏi, các phép chiếu isometric, biến dạng, cắt bỏ và các góc nhìn sâu, mà theo Ho, thường dẫn đến những khám phá bất ngờ và những sai lầm ngẫu nhiên.

“Đây là một điều khá thú vị, khi ý tưởng về sai lầm, ghi đè”, nếu không đúng, một lỗi sẽ tiết lộ một lớp khác, một đề xuất khác, một đề xuất khác và minh họa cách chúng ta sẽ phải điều chỉnh lại cách suy nghĩ.

Sau đó, theo Bernstein, các công cụ phần mềm như Autodesk Maya và 3ds Max trở nên quan trọng trong việc làm rõ các sắc thái và nhu cầu cấu trúc của các thiết kế tham số của Hadid. Tuy, nhưng những gì [đã được] không cần thay đổi, thì Ho nói, đó là niềm tin chung rằng kiến ​​trúc có thể thay đổi cuộc sống của con người tốt hơn.

Robert Stern, đối tác sáng lập của công ty kiến ​​trúc có trụ sở tại New York. Robert AM Stern Architects, chia sẻ sự lạc quan của niềm tin này. Stern đã gặp Hadid khi còn là một học sinh xuất sắc, trong một bữa tối ở AA; vào năm 2002, rất lâu sau khi bà giảng dạy tại Columbia. Anh đã chọn bà làm giáo sư hướng dẫn tại trường kiến ​​trúc Yale, nơi anh là Trưởng khoa vào thời điểm đó.

Stern thừa nhận sự khác biệt tự nhiên của các triết lý kiến ​​trúc của họ: Cách tiếp cận của anh bắt nguồn từ sự đáp ứng với bối cảnh, còn niềm đam mê của bà là thiết kế các vật thể ngoạn mục tạo ra bối cảnh của riêng họ. “Bà ấy nói bên trái, và tôi bên phải, nhưng không sao”, anh ấy nói. Như tôi thường nói: “ngôi nhà của kiến ​​trúc có nhiều phòng”.

Hadid và Stern thường gặp nhau tại nhà hàng Midpoint Istanbul Fine ở New Haven, nơi Hadid cắt một bộ váy xa hoa của Issey Miyake và cuốn hút các sinh viên và giảng viên bằng sự dí dỏm và nhạy cảm của mình. Chúng tôi gọi bà ấy là một diva. Rất ít kiến ​​trúc sư thực sự hấp dẫn. Là Philip Johnson, là Frank Gehry, một cách im lặng, tỉnh táo, vì vậy, rất nhiều kiến ​​trúc sư khá nhàm chán.

Hadid đã vượt xa sự nhàm chán. Stern nói, sự nghiệp của bà đã dẫn đến các dự án đáng kinh ngạc ở các thành phố như New York, bao gồm một tòa tháp dân cư bằng kính và kim loại uốn cong ở 520 West 28th Street nhìn ra High Line. Từ những tòa nhà chọc trời đến phòng hòa nhạc, những cấu trúc kiến ​​tạo táo bạo của bà đã mở rộng khả năng của những gì có thể nhận ra.

“Bà ấy chỉ chơi trò chơi theo cách mà các nhà thiết kế nam đỉnh cao đã thực hiện”, ông Bern Bernstein nói. “Bà có quan điểm cực kỳ mạnh mẽ về những gì bà nghĩ là đúng và sai. Bà ấy đã xây dựng công cụ của mình, xây dựng một thực tiễn vô cùng mạnh mẽ để ghi nhớ những gì sở thích của mình. Bà ấy đã làm các tòa nhà và sản phẩm, viết rất nhiều, dạy rất nhiều. Bà ấy cũng thực hành kiến ​​trúc rất tốt, nếu không nói tốt hơn bất kỳ ai khác”.

————————–

• Nguồn: https://www.archdaily.com/907124/zaha-hadid-maker-of-the-21st-century
• Dịch: KTS Trần Giang Nam