Giảng đường Educatorium – KTS Rem Koolhaas – BỘ MÔN LÝ THUYẾT VÀ LỊCH SỬ KIẾN TRÚC

Hoàn thành năm 1997, Giảng đường Educatorium của đại học Utrecht, Hà lan là dự án trường đại học đầu tiên của Oma và Rem Koolhaas. Là một phần của quy hoạch tổng mặt bằng cho khuôn viên De Uithof của đại học Utrecht nhằm tạo ra một phiên bản phương tây của trường, giảng đường Educatorium được thiết kế để trở thành trung tâm mới của khu khuôn viên đại học, không chỉ mang ở vị trí địa lý mà còn mang ở tính chất xã hội.

Nhận thức được rằng nơi đây là sẽ chứa đựng tất cả các trải nghiệm của trường đại học bên trong một công trình, Koolhaas và nhóm thiết kế của mình tại OMA đã ý tưởng hóa giảng đường Educatorium như một nhà máy cho học tập, ở cả phương pháp đào tạo truyền thống cũng như như việc trao đổi không chính thức giữa các sinh viên. Giảng đường Educatorium được thiết kế một các đặc biệt để cho các quá trình giao tiếp xã hội, học tập và thi cử được lồng ghép vào nhau, làm mờ đi ranh giới giữa những chỗ nghỉ ngơi, lớp học, và hành lang như một sự định nghĩa lại các phương tiện học tập bên trong một môi trường xã hội.

Thiết kế của Educatorium được hình thành như thể hai mặt phẳng cuộn, bọc và lồng ghép lẫn nhau. Tại giao tuyến của hai mặt phẳng dường như có sự tranh chấp giữa cái này và cái khác; một mặt phẳng rất cứng nhắc vuông vắn, một mặt khác chuyển động mềm mại như một gợi ý về sự liền kề giữa công năng, không gian, hoạt động xã hội đang diễn ra bên trong. Trong cả hai trường hợp của các sàn bê tông, có một cảm giác về sự chuyển động mềm mại – một cái dường như rõ ràng hơn cái còn lại – tại nơi mà mặt sàn chuyển thành tường rồi biến thành trần trong một sự chuyển động đơn giản. Bản chất tạo hình của bê tông tạo ra một sự mềm mại, thông thoáng làm gia tăng thêm cho cảm nhận về sự mở thông thoáng và đa dạng của giao thông như một mạng lưới các đường dạo giao cắt nhau.

Một trong những khía cạnh độc đáo của Educatorium, có thể xem như thuốc tính ở hầu hết các tác phẩm của Koolhaas, đó là tổng thể công năng như một ý tưởng chuyển động mềm, cái mà tự căn chỉnh không chỉ trên một tầng đơn nhất trên mà trên nhiều tầng bậc nơi mà các hoạt động diễn ra trên, dưới và giữa những nơi được coi là các mặt phẳng sàn thông thường. Trên thực tế, các lớp học, không gian nghỉ, các giảng đường và các không gian thông thường được bố trí theo một những cách mà chúng điều đình lẫn nhau giữa các mặt sàn của Educatorium từ tầng 1 xuyên suốt phần còn lại của công trình.

Hơn là một bố cục tổ chức các không gian tiêu chuẩn, chặt chẽ, các phòng trở thành các đối tượng gài vào trong một khối tích, cái mà bắt đầu để tạo ra các điều kiện không gian mới, sẽ buộc các sinh viên phải trao đổi. Điều này xảy ra trong các trường hợp mà các tấm bê tông bao bọc từ trần đến sàn tạp ra một không gian quanh co tương ứng cho các sự sinh động của công trình, các lớp học tạo ra phương tiện mới lưu thông giữa các cấp độ cũng như đối tượng trong việc phân chia không gian. Trong những thời điểm đó, việc lưu thông diễn ra tại các không gian phụ kề bên nơi mà các ranh giới không gian bị mờ lẫn giữa những nơi (không gian) được thiết lập công năng và những nơi không xác định công năng.

Koolhaas sử dụng những vị trí mở và linh hoạt như những cơ hội để tạo ra những vị trí khác nhau trong một khối tích lớn cho các nhóm nhỏ hơn tụ tập. Ví dụ, khối tích không gian của quán cà phê – đó là có khả năng thích ứng với 1.000 sinh viên – là chủ thể của các tấm sàn dốc phía trên; Koolhaas thực hiện một “ngẫu nhiên” lưới cột để phá vỡ các không gian lớn thành những không gian nhỏ thân mật hơn được hình thành bằng các cụm cột để làm giảm những hiệu ứng xa lạ của các không gian lớn.

Với ý tưởng về các bề mặt bê tông cứng nhắc và mềm mại xác định các diện mạo bên ngoài của tòa nhà, Koolhaas tiếp tục đặt những sự khác biệt cạnh nhau trong giao thông, không gian, hoạt động xã hội như là một phương cách, trong đó tạo ra bối cảnh của toàn bộ khuôn viên và trường đại học vào trong một tòa nhà đơn nhất.

Kể từ khi được hoàn thành vào năm 1997, giảng đường Educatorium được xem như chuẩn mực cho các giải pháp mà thiết kế không chỉ nâng cao tiến trình giáo dục mà còn thúc đẩy và duy trì những phương pháp tiến bộ mới trong giáo dục.