Kiến trúc sư Hà lan Aldo Van Eyck xây dựng nhà trẻ mồ côi Amsterdam vào năm 1960. Thiết kế của ông tập trung vào vào sự cân bằng giữa việc tạo ra một ngôi nhà và một thành phố thu nhỏ ở ngoại ô của Amsterdam.
Là một thành viên của CIAM và sau này là một trong số những người sáng lập ra Team X, Van Eyck có một quan điểm mạnh mẽ về kiến trúc hậu chiến. Nhà trẻ mồ côi Amsterdam cho Van Eyck một cơ hội để đem quan điểm kiến trúc của mình vào thực hành thông qua dự án quy mô lớn đầu tiên của ông được xây dựng. Trước đó, Van Eyck đã chỉ trích mạnh mẽ quan điểm kiến trúc hậu chiến như sự thiếu hụt đi các yếu tố con người. Tại nhà trẻ mồ côi Amsterdam, ông tìm kiếm một thiết kế hiện đại với quan điểm đô thị từ những người người tiền nhiệm CIAM của mình.
CIAM – viết tắt của Đại hội kiến trúc sư hiện đại quốc tế (Congrès internationaux d’architecture moderne) là một tổ chức các kiến trúc được thành lập trong giai đoạn 1928 và 1959 để cổ vũ và thảo luận các nguyên tắc của kiến trúc hiện đại. Team X được thành lập như một phản ứng bên trong của CIAM vào khoảng năm 1953. Khi CIAM bắt đầu tan rã, Van Eyck và một nhóm nhỏ các kiến trúc sư trẻ tổ chức đội ngũ của riêng học. Trong khi vẫn còn là những nhà thiết kế vô danh, Team X đã tập hợp để chia sẻ và thảo luận về công việc của họ, bao gồm cả công trình Nhà trẻ mồ côi Amsterdam của Van Eyck.
Vào lúc hoàn thành, nhà trẻ mồ côi Amsterdam nằm tại ngoại ô của thành phố. Công trình là một nơi cư trú cho các trẻ mồ côi mọi lứa tuổi, bao gồm những khu kí túc xá, một nhà bếp, phòng giặt, phòng tập thể thao, thư viện và các không gian hành chính. Van Eyck cho rằng Nhà trẻ thực tế là nghiên cứu về một đô thị thu nhỏ. Ông đã viết “một ngôi nhà phải giống như một thành phố nhỏ nếu nó thực sự là một ngôi nhà, một thành phố giống như một ngôi nhà lớn nếu nó thực sự là một thành phố” trong một bài viết ấn hành năm 1962 với tiêu đề “Tiến bước về một nguyên tắc mang tính cấu trúc”
Do vậy, thiết kế của Van Eyck cho trại trẻ mồ côi vừa được xem như một ngôi nhà cho trẻ con, vừa như mặt bằng của một thành phố nhỏ. Ông tạo ra nút đô thị phi tập trung với rất nhiều các điểm giao tiếp bên trong mặt bằng. Van Eyck rất hứng thú với sự phát triển phi tầng bậc của rất nhiều thành phố và tại nhà trẻ mồ côi ông đã tạo ra một ngôi nhà với có nhiều điều kiện để phá bỏ sự tầng bậc của không gian.
Công trình được xây dựng bao gồm 2 loại modul có kích thước khác nhau, một loại nhỏ cho khu ở, một loại lớn dành cho các không gian cộng đồng. Các modul này bao gồm bốn cột tròn ở bốn gón với một mái vòm sử dụng bê tông đúc sẵn ở trên mái. Sàn nhà cũng là bê tông. Có rất nhiều mặt đứng ở công trình hoặc bằng tường kính hoặc tường đặc được làm từ gạch màu nâu tối.
Bên trong trại trẻ mồ côi, các đơn vị không gian chức năng được bố trí dựa trên một lưới vuông góc. Các khối nhô ra khỏi hai đường chéo của lưới vì vậy mỗi khối có nhiều bề mặt hướng ra bên ngoài. Bằng việc nhô ra khỏi đường chéo bên trong lưới, Van Eyck tạo ra một số lượng cân bằng giữa các không gian âm từ các không gian dương mà ông đã hình thành. Mỗi không gian riêng luôn được nằm cạnh một không gian ngoài trời của mình.
Một sân trong lớn được đặt chéo so các không gian của nhà ở, lối vào và khu vực hành chính kết nối với đường giao thông, sân trong lớn cũng như các các đơn vị nhà ở. Van Eyck tránh tạo ra những điểm trong tâm bên trong khu trại trẻ mồ côi bằng cách cho phép những sự kết nối mềm dẻo giữa những không gian.
Trại trẻ mồ côi Amsterdam là thể hiện quan điểm về một công đồng cân bằng của Van Eyck. Thiết kế này đã đem lại cho ông sự danh tiếng quốc tế và đã hình thành lý thuyết nhân văn của ông trong dự án xây dựng.
Kiến trúc sư: Aldo van Eyck
Vị trí: Amsterdam, Netherlands
Năm xây dựng: 1955-60
——-
- Tác giả: Sofia Balters
- Tạp chí Archdaily
- Nguồn và ảnh tại đây
- Chuyển ngữ: Bộ môn Lý thuyết và lịch sử kiến trúc
Balters, Sofia. “AD Classics: Amsterdam Orphanage / Aldo van Eyck” 26 Aug 2011. ArchDaily. Accessed 21 Sep 2013. <http://www.archdaily.com/151566>
BỘ MÔN LÝ THUYẾT VÀ LỊCH SỬ KIẾN TRÚC 